vranje

gago96 · Početnik Domaćeg.de

Ja sam bila u Vranju...milion puta. Tamo sam srednju skolu zavrsila. I vezuje me sve lepo za taj grad.
Ali da ostavim sve ovo na stranu, i ne uzimajuci u vidu to sto sam boravila tamo, sa sigurnoscu mogu da tvrdim da je Vranje jedan grad sa najosecajnije i najsrdacnije gradjane na svetu. To nigde vise u zivotu nisam srela za ove godine putovanja i po Srbiji, pa i po drugim drzavama...

Obozavam Vranje. I veliki pozdrav svim skolarcima generacije 1996/1999.
Maja.

Maja S. · Odomaćeni član

Vranje lep grad, bila sam milion puta tamo (pa kako i ne bih kad sam srednju skolu zavrsila u Vranju).
I dan danas volim da odem tamo...

~ivee~ · crazy in love

leleee, ni taj grad niko nezna!! ts ts ts
ljudi sta je vama?! hmm...

Istorija Vranja
"Vranje, mala, nekada pogranicna srbijanska varos,
bila je do Stankovicevog vremena, jedva poznata
i po svom imenu, a savrseno nepoznata po svom ljudstvu.
Otkrivsi Vranje, Stankovic je odista otkrio
jedan nas potpuno nov moralni kontinent".
Jovan Ducic, knjizevnik

Vranje je ekonomski, politicki i kulturni centar pcinjskog okruga koga cine opštine Bosilegrad, Bujanovac, Vladicin Han , Presevo, Surdulica, Trgoviste i Vranje.
Grad se nalazi u severozapadnom delu vranjske kotline, na levoj obali Juzne Morave. Reku i grad dele magistralni put i zeleznicka pruga koji na severu vode ka:
- Leskovcu (70km),
- Nisu(110km) i
- Beogradu(347km), a na jugu ka:
- Kumanovu(56km),
- Skoplju(91km) i
- Solunu(354km)
Smesten je u podnozju Pljackovice (1231m), Krstilovice(1154m) i Przara(731m). Od granice Bugarske deli ga 70 a od Makedonije 40 km.

Nema pouzdanih podataka kada i gde je formirano naselje na cijim temeljima je iznikao grad Vranje. Pretpostavka je da se to dogodilo u vreme Trakolira (Rimljana), Vizantije (Grka) ili Slovena, koji su ove prostore naselili u VI i VII veku. Jedno je medjutim sasvim izvesno: ovo je izuzetno vazno geostratesko podrucje na kome su se od pamtiveka ukrstali karavanski putevi tako da je ”najlaksi put ka jednome i ka drugome, osvajace vodio preko vranjskog pomoravlja�.

Prvi pisani trag o Vranju, jos u XI veku , ostavila nam je Ana Komnina, Grkinja carskog roda. Pisuci o vladavini svoga oca Aleksija Komnina, ona u knjizi ”Aleksijada� kaze da je raski Zupan Vukan, 1093. godine, u svom osvajackom pohodu, stigao u Vranje i osvojigo ga. Ne zadugo, on se pred mocnom Vizantijom morao povuci.

Drugi put Vranje je, 1193. godine, od Vizantije privremeno preoteo veliki raski Zupan Stefan Nemanja i pripojio ga srednjovekovnoj srpskoj drzavi. Ipak, u sastav srpske drzave Vranje je definitivno ušlo 1207. godine kada ga je osvojio Stefan Prvovencani. Gradom i istovremeno Zupom, tokom sredjneg veka, gospodarili su vlastelini kralj Stefan Decanski i Car Dušan.

Raspadom srpske srednjovekovne Drzave, Turci su Vranje osvojili 14. juna 1455. godine , i drzali ga u svojim rukama sve do 31. januara 1878. godine, na svetog Antanasa, kada je varos osvojila srpska vojska pod komandom Djenerala Jovana Belimarkovica. Vranje je pod Turcima bilo 422 godine. Grad je, u Knezevini Srbiji, docekao slobodu sa nesto više od 8.000 stanovnika.

U Balkanskim i dva svetska rata, Vranje i ovaj kraj ponovo su bili na meti osvajaca. U Prvom balkanskom ratu 1912. godine, operacijama protiv Turaka, odavde su licno komandovali kralj Petar I Karadjordjevic, predsednik vlade Nikola Pasic sa više ministara i Djeneralstab sa nacelnikom staba Vrhovne komande vojvodom Radomirom Putnikom.

No, ovi prostori su, posebno u novijoj istoriji, bili cesta meta bugarskih osvajaca koji su ovde pocinili necuvene zlocine. U Prvom svetskom ratu Bugari su okupirali Vranje 16/17. oktobra 1915. a oslobodili su ga srpski ratnici sa Solunskog fronta 4. oktobra 1918. godine. Sloboda je tada placena sa 514 zivota na frontu i 335 neduzno streljanih.

U Drugom svetskom ratu Nemci su u ovaj grad ušli 9. aprila 1941. godine, da bi ga 22. aprila predali u ruke bugarskim fasistima. Oni su u Vranju, za cetiri godine, napravili prava zverstva - streljali su oko 700, a internirali 4.000 rodoljuba. U borbama je ucestvovalo oko 12.000 boraca, od kojih 956 nije docekalo slobodu 7. septembra 1944. godine.

izvor: www.vranje.com

~ivee~ · crazy in love

Podaci o Vranju

''Koordinate'': Najzapadnija tacka opstine je na 210 45' 32'', a najistocnija 220 14' 29'', najjuznija je na 420 23' 00'', a najsevernija na 420 47' 43''.

GRANICE: Smestena je izmedu opstina Leskovac, Vladicin Han, Surdulica, Bosilegrad, Trgoviste, Bujanovac i Kosovska Kamenica.

POVRSINA: Prostire se na 859,9 km2. Spada u red vecih u Srbiji.

NADMORSKA VISINA: Prosecna nadmorska visina od 480 m (kod zgrade SO).

ADMINISTRATIVNA PODELA: Opština im 105 naselja, 31 mesnu zajednicu i 21 mesnu kancelariju.

STANOVNISTVO: Popis od 31.3.1991: opstina je imala 86.518 (101 stanov. Na km2), a grad 52.014 stanovnika.

STANOVNISTVO PO POPISMA: opstina / grad: 1961. = 65.367 / 16.415; 1971. = 72.209 / 25.653; 1981. = 82.527 / 43.883.

NACIONALNI SASTAV: Srbi 78.436 (90,6%), Romi 5.062, Jugoslaveni 1.111, Crnogorci 221, Hrvati 67, Albanci 57 i ostali 1.564.

POLNA STRUKTURA: Muskaraca 43.097 a Zena 43.421.

ZAPOSLENOST: Ukupno zaposlenih 27.511 (Zena 11.884 - 43,2%). Drustveni sektor 26.402, individualni 1.109. Zaposlenih je 316 na 1.000 stanovnika. Nezaposlenih je 8.068 od cega 4.430 (54,9%) su Zene.

PUTNA MREZA: 591 km putne mreze, od cega je 20 km magistralnog puta, 151 km regionalnog i 420 km lokalnog karaktera.

PTT SAOBRACAJ: 8 postanskih jedinica sa oko 15.000 telefonskih prokljucaka.

ZELEZNICA: 20 km sa tri Zeleznicke stanice.

VOZILA: 343 motocikla, 407 traktora, 11.265 putnickih 745 teretnih i 239 autobusa.

ZDRAVSTVO: 725 postelja (8,4 na 1.000 stanovnika), 280 lekara, 138 specijalista, 42 stomatologa, 23 farmaceuta, 519 srednjeg medicinskog osoblja.

UGOSTITELJSTVO: U 4 hotela 450 lezajeva i oko 6.000 stolica.

TURIZAM: 29.580 turista, od cega je 3.675 stranaca, sa ukupno 79.056 nocenja.

PREDSKOLSKE USTANOVE: 1 sa 1.684 polaznika.

OSNOVNE SKOLE: 65 skola sa 10.291 ucenika.

SPECIJALNE SKOLE: 2 sa 218 ucenika.

VISE SKOLE: jedna sa 350 studenata.

FAKULTETI: 4 sa oko 500 studenata.

KULTURA: 16 institucija kulture sa 11 stalnih manifestacija.

INFOMISANJE: 3 TV studija, 6 radio stanica, 8 listova i 2 zbornika.

SPORT: 10 sportskih objekata i 26 klubova i drustava.

REKE: Juzna Morava, Banjštica, Korbevacka reka, Vrtogoška reka, Veternica i Kocurica. U gradu, Gradska i Sobinsak.

PLANINA I VRHOVI: Besna kobila (Besna kobila 1.922 m i Patarica 1.806 m), Zladovska planina (Kocurica 1.568 m), Kukavica (Vlajna 1.442 m), Grot 1.325 m, Oblik 1.310 i Kitka 1.295 m).

KLIMA: kraj i grad pripadaju podrucju sa umerenom i kontinentalnom klimom.

izvor: www.vranje.com

~ivee~ · crazy in love

Spomenici kulture

MARKOVA KULA: MARKOVO KALE, ostaci srednjovekovnog tvrdenja, na antickim temeljima. Pretpostavlja se da ga je podigao vizantijski car Justian I u VI veku. (Severno od Vranja, 3 - 4 km).

CRKVA SV. NIKOLE : zaduzbina brace Balsica. Car Dusan je izmedu 1343. i 1345, sa Vranjem, prilozio Hilandaru.(Ulica Josifa Pancica).

CRKVA MUCENICE PETKE PARASKEVE: poznatija kao krstata dzamija. Stavisi navrh minareta krst i polumesec, Turci su nameravali da tako izmire dve religije. (ulica crnogorska)

HAMAM: je staro tursko kupatilo, sagradeno krajem XVII veka. Knjizevnik Bora Stankovic ga cesto pominje u svojim delima.(Ulica Petog kongresa)

PAŠIN KONAK : je sagradio mocni Raif-beg Dzinic 1765 god. U prvoj zgradi (Narodni Muzej)bio je selamuk za boravak muskaraca, a u drugoj (poslovni centar SIMPO) haremluk za pasine Zene. ( Ulica Kralja Stefana Prvovencanog)

CRKVA BOGORODICNOG USPENJA - SOBINSKA CRKVA datira iz sredjnovekovnesrpske drzave. Turci su je srusili, ali je obnovljena 1820. (Ulica Hadzi Tomina).

SABORNA CRKVA SVETE TROJICE 1838. je stavljena pod krov. Sa nekoliko kubetadominirala je u odnosu na dzamije, zbog ceka su je Turci srusili. Obnovljena je 1858. godineprilozima Vranjanaca. (Milutinovica 26).

BELI MOST je podignut 1844. godine. Zovu ga i "most ljubavi", jer je, po legendi, podignutu pomen nesrecne ljubavi Turkinje Ajse i srpskog pastira Stojana. (Ulica devet Jugovica)

CESMA DJERENKA Legenda kaže da su je Turci podigli kao spomenik svom omiljenom Djerdelezu , koji nije uspeo da osvoji srce lepe crnooke Srpkinje, kojoj je , po njemu, bilo namenjenoime - Djerenka (Ulica Sindelica)

CRKVA PREPODOBNE PARASKEVE - SVETE PETKEje izgradena 1925, na temeljima starog hrama, koji je pripadao metohu manastira Decani. (Sapranacko groblje).

MUZEJ KUCA BORE STANKOVICA izgradena oko 1850. godine. U muzej je pretvorena18. juna 1967. godine. (Ulica Baba Zlatina 9)

SPOMENIK OSLOBODIOCIMA VRANJA iz 1878. godine, poznatiji kao Cika Mitka, otkrivenje 1903. godine. Delo poznatog beogradskog vajara Simeona Roksandica. (Trg Republike)

SPOMENIK ZRTVAMA ZVERSTAVA BUGARSKOG OKUPATORA podignut je pocetkom1922. godine. (Ulica Bore Stankovica)

SPOMENIK BORI STANKOVICU delo vajara Slavka Sose, otkriven je 7. septembra 1954. u Gradskom parku.

SPOMENIK REVOLUCIJIotkriven je 1985. godine, na 41. rodendan slobode, delo je beogradskogvajara Anta Grzetica. (Ulica Partizanska)

SPOMENIK RATNICIMA OSLOBODILACKIH RATOVA 1912-1918.podignut je 1988. godine, u pomen na zrtve balkanskih i prvog svetskog rata. (Ulica Gnjilanska).

izvor: www.vranje.com

~ivee~ · crazy in love

Znameniti Vranjanci

BORISLAV STANKOVIC (23.3.1876 - 21.10.1927)
Najveci srpski realista i rodonacelnik modernog srpskog romana, pripovedac, dramaturg, romansije, veliki pesnik mladosti, ljubavi, prolaznosti zivota i ljudske tragike, dubok psiholog, slikar starog Vranja i njegove patrijarhalne atmosfere u kojoj strast i dert gospodare celim bicem, dovodeci ga u sukob sa moralom palanke. Autor je pripovetki 'Uvela ruza', 'Nas bozic', 'Stari dani'... drama 'Kostana', 'Tasana' i 'Jovca' i romana 'Necista krv'.

--------------------------------------------------------------------------------

JOVAN HADZI-VASILJEVIC (18.10.1866 - 29.3.1946)
Svako proucavanje istorije i baštine Vranja, juga Srbije i Makedonije, nemoguce je bez dela ovog doktora filozofije, istoricara, etnografa, knjizevnika, coveka koji je 36 godina bio sekretar Društva 'Sveti Sava' za srpsku nacionalnu i kulturnu propagandu. Prešao je Albaniju o cemu je ostavio dragocen trag u svom dnevniku, lako je ostavio preko 200 naucnih radova, penziju su mu uskracivale i stara i nova vlast, tako da je umro zaboravljen, usamljen i - gladan.

--------------------------------------------------------------------------------

DJORDJE TASIC (25.10.1892 - 1943)
Jedan od najvecih naucnih stvaralaca i teoreticara, covek koji se vinuo u sam vrh pravne nauke, pravnik cije je delo od preko 200 knjiga, udzbenika, naucnih studija, pravih, socioloških i filozofskih rasprava, znacajno obogatilo našu nauku. Doktorirao je na temi 'Problem opravdanja drzave' pred komisijom u kojoj je bio i Slobodan Javanovic. Govorio je nekoliko svetskih jezika što mu je omogucilo da drzi predavanja na univerzitetima sirom Evrope. Streljali su ga fašisti 1943 a datum tog cina nikada nije utvrdjen.

--------------------------------------------------------------------------------

MILAN VLAJINAC (23.11.1877 - 7.4.1964)
Potomak i najumnija glava ugledne vranjske porodice Vlajinac, unuk cuvenog trgovca Janje Vlajinca. U Nemackoj zavrsava poljoprivedne nauke i filozofski fakultet, a potom je, na Univerzitetu u Jeni, odbrnio doktorsku disertaciju na nemackom jeziku. Radio je u Ministarstvu poljoprivede, bio je profesor Poljoprivredno- šumarskog fakulteta u Beogradu i upravnik drzavnih imanja u Ljubicevu, Topcideru i Dobricevu. Njegov naucni opus cini tridesetak dela i rasprava o poljoprivredi kojoj je dao neizmeran doprinos.

--------------------------------------------------------------------------------

OTAC JUSTIN POPOVIC (1894-1979)
Rodjen u Vranju. Zavrsio teoloske studije na Oksfordskom univerzitetu i na Teoloskom fakultetu u Atini, gde je doktorirao 1926. godine. Od 1922. profesor je Bogoslovije u Sremskim Karlovcima, od 1934. profesor Bogoslovskog fakulteta Universiteta u Beogradu. Urednik casopisa Hriscanska misao (1922-1927); zajedno sa Branislavom Petronijevicem osnivac Srpskog filosofskog drustva (1938). Monah od (1916). prevodilac bogoslovsko-asketske i svetootacke literature. Glavna dela:
Filosofija i religija F.M.Dostojevskog (1923), Dogmatika pravoslavne crkve, 1-3 (1932), Dostojevski o Evropi i slovenstvu (1940), Svetosavlje kao filosofija zivota (1953), Filosofske urvine (1957), Zitija svetih, 1-12 (1972-1977), Pravoslavna crkva i ekumenizam (1974), Putbogopoznanja (1987). Umro u manastiru Celije kod Valjeva.

izvor: www.vranje.com

cika Kure · Majstor

Bravo za vranje i vranjanke Wink

Vranjanka · Početnik Domaćeg.de

Uuuh vranje je grad ipoo... Smile

Vranje je ekonomski, politicki i kulturni centar pcinjskog okruga koga cine opštine Bosilegrad, Bujanovac, Vladicin Han , Presevo, Surdulica, Trgoviste i Vranje.
Grad se nalazi u severozapadnom delu vranjske kotline, na levoj obali Juzne Morave. Reku i grad dele magistralni put i zeleznicka pruga koji na severu vode ka:
- Leskovcu (70km),
- Nisu(110km) i
- Beogradu(347km), a na jugu ka:
- Kumanovu(56km),
- Skoplju(91km) i
- Solunu(354km)
Smesten je u podnozju Pljackovice (1231m), Krstilovice(1154m) i Przara(731m). Od granice Bugarske deli ga 70 a od Makedonije 40 km.

Nema pouzdanih podataka kada i gde je formirano naselje na cijim temeljima je iznikao grad Vranje. Pretpostavka je da se to dogodilo u vreme Trakolira (Rimljana), Vizantije (Grka) ili Slovena, koji su ove prostore naselili u VI i VII veku. Jedno je medjutim sasvim izvesno: ovo je izuzetno vazno geostratesko podrucje na kome su se od pamtiveka ukrstali karavanski putevi tako da je “najlaksi put ka jednome i ka drugome, osvajace vodio preko vranjskog pomoravlja”.

Prvi pisani trag o Vranju, jos u XI veku , ostavila nam je Ana Komnina, Grkinja carskog roda. Pisuci o vladavini svoga oca Aleksija Komnina, ona u knjizi “Aleksijada” kaze da je raski Zupan Vukan, 1093. godine, u svom osvajackom pohodu, stigao u Vranje i osvojigo ga. Ne zadugo, on se pred mocnom Vizantijom morao povuci.

Drugi put Vranje je, 1193. godine, od Vizantije privremeno preoteo veliki raski Zupan Stefan Nemanja i pripojio ga srednjovekovnoj srpskoj drzavi. Ipak, u sastav srpske drzave Vranje je definitivno ušlo 1207. godine kada ga je osvojio Stefan Prvovencani. Gradom i istovremeno Zupom, tokom sredjneg veka, gospodarili su vlastelini kralj Stefan Decanski i Car Dušan.

Raspadom srpske srednjovekovne Drzave, Turci su Vranje osvojili 14. juna 1455. godine , i drzali ga u svojim rukama sve do 31. januara 1878. godine, na svetog Antanasa, kada je varos osvojila srpska vojska pod komandom Djenerala Jovana Belimarkovica. Vranje je pod Turcima bilo 422 godine. Grad je, u Knezevini Srbiji, docekao slobodu sa nesto više od 8.000 stanovnika.

U Balkanskim i dva svetska rata, Vranje i ovaj kraj ponovo su bili na meti osvajaca. U Prvom balkanskom ratu 1912. godine, operacijama protiv Turaka, odavde su licno komandovali kralj Petar I Karadjordjevic, predsednik vlade Nikola Pasic sa više ministara i Djeneralstab sa nacelnikom staba Vrhovne komande vojvodom Radomirom Putnikom.

U Drugom svetskom ratu Nemci su u ovaj grad ušli 9. aprila 1941. godine, da bi ga 22. aprila predali u ruke bugarskim fasistima. Oni su u Vranju, za cetiri godine, napravili prava zverstva – streljali su oko 700, a internirali 4.000 rodoljuba. U borbama je ucestvovalo oko 12.000 boraca, od kojih 956 nije docekalo slobodu 7. septembra 1944. godine.

pinkie · Prijatelj foruma

U VRanje nema laganje, sto kila svince, dvesta kila mesa, a za cvarke da i ne pricamo Wink

Sala na stranu Vranje..da..zaista divan starinski gradic.Kad kazem starinski ne mislim nista lose, da se ne dodje do zabune....Svidja mi se kaldrma, one starinske ulice kojima dan danas odise prica o Kostani..i lepim Vranjankama...Pre neki dan sam citala da su nasli lepu Jelenu, dan danas zivi u Vranju, kojoj je posvecena pesma Stanise Stosica "Pusto mi je sve".....Jedino sto "ameram" vranjancima je to sto nisu uneli duh modernog u sam Gradic.Skoro sam bila tamo, recimo pre nekih godinu dana tako da verujem da se nista nije promenilo.Lepo je ocuvati duh starine, one stare poslasticare, zlatare, kucice, ali jos je lepse kada se u grad uvrste i moderni elementi, zbog omladine koja dolazi...

vujo91 · Početnik Domaćeg.de

Iskreno... bio sam dosta puta u Vranju...

Grad mi se ne svidja... bio sam i kad su radili onu ulicu na centru, da konacno bude dvosmerna!!

Centar grada vise lici na neko Bugarsko malo vece selo nego na veliki grad kakav je Vranje

pinkie · Prijatelj foruma

tu se slazem sa Vujom jer je zaista isuvise starniski grad ..nista se skoro godinama nije izmenilo, osim crkve koju su skoro zavrsili i tih par ulica..Vranje vise volim gledati kroz filmove i pretstave o onom starom Vranju...ali opet..ima i ovako svoju draz

pinkie · Prijatelj foruma

evo i da dopunim svoju pricu slikama Wink