Pirot

Belphegor · Cute Blondie's devil

"Budući ko smo i šta smo, moramo da budemo Istok Zapada i Zapad Istoka", rekao je Sveti Sava za tadašnju Srbiju, a naravno da to važi i danas, naročito za Pirot, grad koji povezuje Istok sa Zapadom, i obrnuto. Upravo ovaj grad se spominje još u starim rimskim kartama iz II veka n.e. kao Mutatio Turres, Grci su ga nazivali Pirgos, a Srbi u XIV veku mu daju ime Pirot, koje se održalo do dan danas.

Upravo zbog takvog položaja, Pirot je bio, a i danas je tranzitno mesto, mesto gde se susreću i prolaze ljudi raznih kultura i nacionalnosti, bilo da idu sa Istoka na Zapad, ili obrnuto, moraju u svakom slučaju proći kroz ovu kapiju na putu ka svom odredištu.

Geografska lokacija opštine: Opština se nalazi na krajnjem jugoistoku Srbije i graniči se sa opštinama Dimitrovgrad, Babušnica, Bela Palanka i Knjaževac, kao i sa Republikom Bugarskom u dužini od 65 km.

Planine oko opštine: Stara Planina, Belava, Vlaška Planina, Vidlič.

Vodotokovi: Nišava, Jerma, Rasnička reka, Gradašnička reka, Visočica, Jelovička reka, Toplodolska reka, Zavojsko jezero.

Klimatski uslovi: umereno-kontinentalna klima.

Železnica kroz opštinu: interkontinentalni magistralni pravac.

Magistralni putevi kroz opštinu: interkontinentalni magistralni pravac, evropski autoput E-70, put od Niša ka Dimitrovgradu (M-1-12) u dužini kroz SO Pirot je 36 km, i M-9, odnosno put Pirot-Babušnica je u dužini kroz SO Pirot 11 km.

Pirotska opština spada u opštine sa najvećim brojem naselja na svojoj teritoriji. U pirotskoj opštini, čija je površina 1235 km2, ima više od sedamdeset naselja, medu kojima je i grad Pirot, sa svojih 40 262 stanovnika. 27 396 stanovnika živi u selima opštine Pirot.

Više informacija o Pirotu možete saznati na zvaničnom sajtu grada.

pinkie · Prijatelj foruma

Sledeci tekstovi su preuzeti sa zvancnog sajta Pirota, dopunjeni nekim slikama grada Wink

U srcu Balkana

Kada bi se tražile dve reči koje najbolje određuju sudbinu jednog grada kakav je Pirot, onda su to, svakako, prvo put, a onda granica. Put koji je bio, i ostao, najkraća spona između Srednje Evrope i Orijenta vezivao je grad za pitomu ravnicu kroz koju je prolazio, a granice između starovekovnih plemena, kulturnih uticaja, provincija, carstava, država i nacija su dodala još više bogatstva u istorijskom nasleđu ovoga područja. Putevi na Balkanu su oduvek zavisili od pravca pružanja velikih planinskih lanaca, glavnih reka koje su presecale celo poluostrvo i od položalja malih, plodnih kotlina usred brdovitog reljefa ovog dela Evrope. Grad Pirot se nalazi na najvažnijem putu u jugoistočnoj Evropi, u podnožju najvećeg planinskog lanca ovog dela Starog kontinenta, na reci koja svojim tokom povezuje istočni i zapadni deo Poluostrva i u lepoj, zaštićenoj ravnici okruženoj šumovitim planinama. Za razliku od puta koji je više od dva milenijuma prolazio skoro istom trasom, granice su se neprestano menjale. Vojnopolitički i privredni interesi mnogobrojnih naroda koji su naseljavali centralni Balkan, ili su samo kao osvajački i migracioni talasi prolazili kroz ovu oblast, su crtali granice, ali je grad sve vreme ostao na istom mestu i na svojim plećima gomilao mnogobrojne civilizacijske slojeve. Pirot se nalazi skoro u samom središtu Balkana, na pola puta između Niša i Sofije, na sredini između Panonske nizije u Podunavlju i Tračke nizije na samom rubu Evrope, na najkraćem putu za Aziju.

Svratište na glavnom drumu

Prva pouzdana istorijska saznanja o centralnom Balkanu potiču još od starih Grka, koji su se interesovali za ovu oblast samo posredno, jer je njihov najveći neprijatelj, Makedonija, tokom III veka pre Hrista često ratovala protiv Dardanaca i Tračana, čije su se naseobine graničile i u području današnjeg Pirota. Dardanci su bili na nižem stupnju razvijenosti političkih ustanova i od svojih zapadnih suseda Ilira, sa kojima su bili srodni, i u odnosu na istočne susede Tračane. Živeli su u plemenskom društvu, ali u vremenu kada je njihova zajednica plemena počela da prerasta u državnu organizaciju usledila su rimska osvajanja. Pokoravanje Dardanije izvršeno je na početku vladavine prvog rimskog cara Oktavijana Avgusta, a administrativno priključenje usledilo je 14. godine obrazovanjem provincija Mezije i Trakije. Oblast oko Pirota se našao na samoj granici ove dve nove teritorijalne jedinice.

Važan putni pravac se koristio znatno pre uspostavljanja rimske vlasti, premda je sada dobro organizovano Carstvo otpočelo sa izgradnjom puta od Singidunuma (Beograd) preko Naisusa (Niš), Serdike (Sofija) i Hadrijanopolja (Jedrene) do Konstantinopolja (Istambul). Bio je to dobro poznati Vojnički put ili Via Militaris. Nova valast je raspoređivala svoje vojne posade duž puta i naseljavala koloniste, što je presudno uticalo na romanizaciju starosedeoca, ali samo onih koji su živeli po većim mestima. Rimska vlast je malo uticala na stanovnike sela, vladajuća državna kultura je bila prihvatana veoma površno i sporo, tako da su se jezik i lokalni običaji malo promenili. Međutim, jedna retka i izuzetno zanimljiva pojava se, još iz tog vremena zadržala u govoru građana Pirota i okoline. Ako danas od nekoga čujete da kaže "kvo oratiš" (quo oratish), znači da vas pita "šta govoriš". Velike državne reforme u doba cara Diokleciana (284-305) zahvatile su i Balkan, pa je obrazovanjem novih provincija pirotski kraj ušao u sastav Sredozemne Dakije (Dacia Mediteranea).

Prvi istorijski izvor, u kojem je zabeležen grad, je putopisna rimska karta iz IV veka poznata kao Tabula Peutingeriana. Antičko naselje na mestu današnjeg Pirota se zvalo Tures (na latinskom znači "kule") i prvobitno je služilo za kontrolu i odbranu glavnog druma u ovom delu Carstva. U Turesu su putnici mogli da prenoće, da se okrepe i da zamene konje ili kola. Naselje se zbog važne saobraćajnice vremenom razvijalo, ali je i trpelo najezde Gota u IV veku i Huna u V veku. U VI veku, u doba cara Justinijana (527-565), zvanični istoričar carstva, Prokopije iz Cezareje, u svom znamenitom delu "O građevinama" detaljno opisuje neimarsku delatnost svog gospodara i kaže da je u području od NIša do Sofije obnovio oko trideset tvrđava među kojima je verovatno bio i Pirot. Osnovni razlog za ovo leži u stalnim prodiranjima Slovena i Avara preko Dunava. U to vreme se naselje zvalo Kvimedava i nalazilo se na južnoj padini brda Sarlah. Sudeći po arheološkim istrazivanjima grad je u to vreme imao zidine ojačane kulama, postojala je ranohrišćanska bazilika, javna kupatila i druge zgrade i nekropola. Pored utvrđenja, sa prvenstveno vojnom namenom, postojalo je civilno naselje u podgrađu, na mestu zvanom Mađilka. Vizantija je uspevala da se odbrani od mnogih varvarskih naroda, ali je ipak, u drugoj polovini VI i na početku VII veka balkanski deo carstva bo potpuno preplavljen Slovenima koji su ubrzo postali presudni etnički elemenat na Poluostrvu. Rani srednji vek je period iz kog nemamo nikakve izvore saznanja o gradu jer je naseljavanje Slovena u potpunosti izmenilo dotadašnji istorijski tok. Gradovi su izgubili svoj dotadašnji značaj, putevi se nisu koristili kao ranije, a jedna dobro organizovana država zamenjena je labavo povezanim plemenskim zajednicama Slovena i skupinama starosedeoca potisnutim u planine.

pinkie · Prijatelj foruma

Mali Jerusalim

Pirot i okolina široj javnosti su poznati i pod nazivom "mali Jerusalim". Da je to zaista tako govori podatak koji je za sobom ostavio mitropolit Evstatije. Po popisu manastira i crkava sačinjenom posle oslobodenja od Turaka bilo je 13 manastira i 72 crkve. U ovim objektima bilo je 137 mirskih i 11 manastirskih sveštenika. Među manastire koje je popisao mitropolit Evstatije nalazili su se sledeći objekti: manastir Svete Bogorodice u Sukovu (Sukovski manastir), manastir Sveti Đorde u Temskoj (Temački manastir), manastir Sveti Jovan Bogoslov u Poganovu (Poganovski manastir), Manastir Svete Bogorodice u Visočkoj Ržani (Ržanski manastir ili Vavedenje), manastir Sveti Arhandel u Izatovcima, manastir Sveti velikomucenik u Divljani (Divljanski manastir), Kurdžilovski manastir, manastir Sveti Nikola u Planinici, manastir Sveti Nikola u Sinjcu, manastir Vavedenje presvete Bogorodice u Sićevu, manastir Sveti Kirik i Julita u Smilovcima, manastir Mislovštički i manastir Trnski. Neki od ovih manastira ne nalaze se na sadašnjoj teritoriji opštine Pirot, ali su se u vreme mitropolita Evstatija nalazili u njegovoj mitropoliji.

pinkie · Prijatelj foruma

Kale

Nakon viševekovne zapuštenosti pirotski grad, obnavljanjem vizantijske vlasti početkom XI veka, ponovo dobija na značaju. Na istočnoj padini izdvojene stene, na desnoj obali Bistrice otkriveno je 80 grobova datiranih od kraja XI do sredine XIV veka. Naseobina koja je koristila ovaj prostor za sahranjivanje nalazila se na drugoj obali reke na južnoj padini Sarlaha. U poslednjim decenijama XIV veka se javila velika opasnost od napada Turaka, pa je zato na prostoru groblja podignuto utvrđenje, kako za obezbedjenje samog naselja, tako i za odbranu cele oblasti. Međutim, u iste svrhe je služilo i utvrđenje Temsko koje je štitilo put kroz kanjon reke Temštice. Današnje utvđenje u Pirotu je verovatno podignuto u vreme kad je knez Lazar tokom sedamdesetih i osamdesetih godina gospodario oblastima oko Nišave. Utvrđenje je u narednih pola veka trpelo stalne napade i razaranja i turske i srpske vojske.

Gornji grad, gde se nalazilo sedište lokalnog upravitelja, je dimenzija 50x35m, a ojačano je visokim kulama i nazubljenim zidinama. Srednj grad nepravilnog oblika, dimenzija 70x60m je od Gornjeg grada odvojen malim vratima, a lučno zasvođenom kapijom od Donjeg grada izgrađenog na zaravni okruženoj zidanim vodenim kanalom. Tvrđava je korišćena u vojne svrhe neprestano od srednjeg veka do Drugog svetskog rata, pa i nekoliko godina kasnije.

pinkie · Prijatelj foruma

A evo i neceg predivnog sa sajta Aelksandra Simonivica,(koje ovom prilikom molim da se ne naljuti sto smo preuzeli podatke sa njegovog sajta koji je predivan) ali morala sam ovom gradu posvetiti malo vise paznje...a linkove retko ko klikce, ovako je mnogo lakse za svakoga da procita...
PIROT - MOJ RODNI GRAD

Pirot je mali slikoviti gradic, u Srbiji, na istocnoj kamenitoj i uzanoj padini planine Belave, sa otprilike 70.000 stanovnika. Sediste je sreza. Poznat je po proizvodnji cilima, kackavalja, gumenih proizvoda, preradi koze i vune, drveta i duvana. Kroz Pirot prolaze zeleznicka pruga i auto-put medjunarodnog znacaja koji idu Moravsko-nisavsko-marickom dolinom. Na mestu sadasnjeg Pirota, u IV veku bila je rimska kula osmatracnica, zvana Tures (Turres), a u srednjem veku utvrdjeni vizantijski gradic Kvimendava (Quimendava). Prvi put se pod danasnjim nazivom pominje u vreme kneza Lazara Hrebeljanovica. Turci su ga osvojili pre pada Nisa 1386, i verovatno mu tada dali ime Sharkej (Sarkoy) i ukljucili ga u rumelijski elajet. Od tada se u Pirotu pominje cetvorougaona tvrdjava od tesanog kamena sa gvozdenom kapijom na juznoj strani. Srbi pod knezom Lazarom zauzeli su Pirot 1388., ali su ga naredne godine posle prodora jakog turskog odreda razorili, opustosili i napustili sa stanovnistvom, a Turci su usli u grad. U madjarsko-turskim ratovima odred Srba pod despotom Djurdjem Brankovicem zauzeo je 1443. Pirot, koji je Segedinskim mirom 1444. ostao u njihovoj vlasti. Nije poznato do kada su ga srbi drzali, ali posle povlacenja Mehmeda II Osvajaca iz Srbije u Bugarsku 1454. ugarska vojska Janosa Hunjadija prodrla je, opustosila i napustila Pirot. U austro-turskim ratovima od 1683.-1699. i 1737.-1739. zauzimala ga je austrougarska vojska a 1739. ponovo su ga zauzeli i spalili Turci. U srpsko-turski rat 1877.-1878. srbi su se borili za Pirot protiv 12 Turskih bataljona i potisli ih i prinudili na povlacenje prema Sofiji. U srpsko-bugarskom ratu 1885. srpska nisavaska vojska bila je koncentrisana u reonu Pirota gde je ocekivala intervenciju velikih sila za prekid neprijateljstva. Medjutim Bugari nisu prihvatili predlog o prekidu neprijateljstva, prodrli su u Pirot. Dva casa kasnije Srbi su izvrsili protivnapad. Intervencijom velikih sila neprijateljstva su obustavljena nocu 27./28. novembra a primirje je potpisano 02.01.1886. mirom u Bukurestu. U prvom svetskom ratu srpska vojska je u povlacenju napustila Pirot u oktobru 1915. godine. Posle proboja Solunskog fronta Pirot je oslobodila 14.10.1918. francuska konjicka brigada. U aprilskom ratu 1941. godine Pirot je zauzela nemacka oklopna divizija, a zatim okupirala bugarska vojska i pripojila Sofijskoj oblasti. Oslobodila ga je 2.11.1944. srpska 22. divizija. Od tada nije napadan sve do pocetka agresije NATO zlikovaca.

Kroz Pirot protice reka Nisava. Grad se prostire na njene obe obale. Zahvata i padine Stare planine (Balkana), u nisavskoj kotlini. Raspolaze velikim prirodnim bogatstvima, sumama i vodenim potencijalom sa nekoliko brzih planinskih recica. U okolini Pirota postoji nekoliko vestackih jezera od kojih je najvece Zavojsko jezero, najmladje po nastanku. Na vodi Zavojskog jezera radi hidroelektrana Pirot koja znacajno pomaze elektroenergetskom sistemu Srbije. Pirot ima struju cak i ovih dana kada agresori na nasu zemlju deluju svojim grafitnim bombama po elektro-energetskom sistemu Srbije. Grad ima razvijenu industrijsku cetvrt, sa daleko poznatim firmama Tigar, Sarlah, Prvi Maj, Polet, Progres, IVK (industrija vune i koze)... Cekamo da budu unisteme...
Pirotske firme Sarlah i Tigar su medju prvima u Srbiji usvojile sisteme kontrole kvaliteta po ISO 9000 standardu. Grad ima nekoliko srednjih skola od kojih je najpoznatija pirotska Gimnazija. Imamo i treceligaski fudbalski klub "Radnicki" i veliki broj zonasa. Veliki broj izvora karakterise podrucje grada i blize okoline. Nekoliko ih je cak i termalnih i lekovitih. Turizam je u blagom usponu, sve zbog nezainteresovanosti nadleznih gradskih struktura, tako da veliki prirodni potencijali ostaju neiskoristeni. Kulturni zivot je u naglom rastu, sve od postavljanja novog direktora Doma kulture Pirot, gospodina Nebojse Icica. Od tada "Bioskop ponovo radi". Grad ima velike i prostrane, zelene i cvetne parkove, prostrane trgove i mesta za setnju.

Nezvanicna verzija kraja price o Pirotu glasi: "Ovde ipak ima vise zena nego muskaraca - drasticno!"
a iz postovanja prema autoru, evo postavljam i link na kojem ima predivno uradjenih slika..pa pogledajte sami Wink

http://www.angelfire.com/al/alekssima/pirot.html

Henry14 · Početnik Domaćeg.de

imaju lep stadion... Razz

miskopisko · ~Dream-Maker~

grad nije nista posebno,ne svidja mi se uopste,ima mnogo lepsih,a i ne kaze se za dzabe da su pirocanci stekare

nikola1987 · Početnik Domaćeg.de

ja zivim u pirotu i nije los , malo zeznuto za izlazak al cvetamo polako, al kako kaze Bs nije me sramota sto poreklom sam odavde !!!

Belphegor · Cute Blondie's devil